Door Thede Rüst, hoofd van het EM Debt Team van Nordea en beheerder van de Emerging STARS Bond-strategie van Nordea

De tropische regenwouden in de wereld zijn cruciaal om onze aarde leefbaar te houden. Toch worden die regenwouden bedreigd door de mens, die ze vernielt om plaats te maken voor landbouw, en om wegen aan te leggen voor mijnbouw.

In november 2020 had het INPE, het Braziliaanse ruimteagentschap, bijvoorbeeld ontstellend nieuws: De vernietiging van het Amazonewoud bereikte zijn hoogste tempo in 12 jaar: de hoeveelheid woud die op één jaar tijd met de grond gelijk werd gemaakt, steeg met maar liefst 9,5% tegenover vorig jaar, tot 11.088 km². Dat is bijna de oppervlakte van Vlaanderen.

De schaal van de vernietiging is sinds begin 2019 toegenomen, toen het staatshoofd de uitbreiding van de veeteelt, de sojateelt en de mijnbouw in de regio aanmoedigde. Ondertussen heeft de overheid de financiering teruggeschroefd van federale agentschappen die boeren en houtkappers kunnen beboeten die de milieuwetgeving overtreden door delen van het woud te vernietigen.

Bij Nordea Asset Management maken wij ons grote zorgen over het klimaatbeleid van Brazilië. Dat is financieel heel belangrijk voor onze portefeuilles, omdat het reputatie-, operationele en regelgevingsrisico’s inhoudt die een impact kunnen hebben op staatsobligaties.

Consumenten, ondernemingen en overheden zullen minder geneigd zijn samen te werken met ondernemingen die betrokken zijn bij de vernieling van het regenwoud, zoals landbouwbedrijven die oogsten waar vroeger het regenwoud stond of vleesverwerkende bedrijven die vee verwerken dat op zulke grond heeft gegraasd. Hetzelfde geldt voor Braziliaanse staatsobligaties.

Als de Braziliaanse economie geïsoleerd raakt, kan de groei ervan vertragen, wat dan weer schadelijk is voor de waarde van alle Braziliaanse activa en zelfs van die van de buurlanden. Frankrijk, Ierland en Oostenrijk zijn bijvoorbeeld van plan de ratificatie van een handelsovereenkomst tussen de EU en het Mercosur-blok (waartoe Brazilië, Uruguay, Paraguay en Argentinië behoren) in het parlement te blokkeren, tenzij de Braziliaanse regering ermee instemt meer te doen om de ontbossing in het Amazonegebied tegen te gaan.

Druk op Brazilië

Vastrentende beheerders kunnen een belangrijke rol spelen in de strijd tegen de ontbossing van het Amazonewoud, omdat zij regeringen ter verantwoording kunnen roepen door druk uit te oefenen. Dat is wat het team voor groeimarktobligaties van Nordea Asset Management in 2019 heeft gedaan als reactie op de bedreiging die ontbossing vormde voor de waarde van Braziliaanse staatsobligaties.

Gezien de negatieve financiële relevantie van de vernietiging van het regenwoud hebben wij in 2019 besloten geen Braziliaanse staatsobligaties meer te kopen voor elk van onze intern beheerde strategieën voor groeimarktobligaties, waaronder onze Emerging STARS Bond-strategie. Wij hebben ook de Braziliaanse vleesverwerker JBS uit onze portefeuille gehaald.

In juli vorig jaar werd Nordea Asset Management stichtend lid van de Investors Policy Dialogue on Deforestation (IPDD). De IPDD werkt samen met overheidsinstanties en vakverenigingen aan dit thema, in eerste instantie in Brazilië, waar de behoefte het grootst is.

*Investeren voor eigen rekening-volgens de MiFID definitie

In juni vorig jaar hebben 29 investeerders een brief ondertekend waarin zij de Braziliaanse regering vragen de ontbossing tegen te gaan en de rechten van de inheemse bevolking te beschermen. Als gevolg van de brief werd NAM uitgenodigd voor een telefoongesprek met Roberto Campos Neto, de voorzitter van de Braziliaanse centrale bank. Daaruit volgden nog meer gesprekken, met de Braziliaanse vicepresident Hamilton Mourão en met andere ministers in de Amazoneraad. Bijgevolg werden Nordea Asset Management en acht andere vooraanstaande beleggers uitgenodigd om met de Braziliaanse regering over ontbossing te praten.

Vooraanstaande Braziliaanse banken en bedrijven reageerden met een eigen brief aan de regering, met een soortgelijke boodschap. De IPDD is sindsdien aangegroeid tot 43 leden, die samen goed zijn voor een beheerd vermogen van zo’n 6 biljoen dollar.

Ontbossing raakt alle beleggers

De ontbossing van het regenwoud in het Amazonegebied en elders vormt een grote bedreiging voor het klimaat wereldwijd en voor de wereldeconomie, en een nog grotere bedreiging voor de landen waar die ontbossing plaatsvindt. Ontbossing is een vitaal thema, niet alleen voor ethische beleggers, maar voor alle beleggers, omdat het de waarde van hun activa bedreigt en gevolgen heeft voor de activa die zij in de toekomst mogelijk zouden kunnen kopen.

JBS noch de Braziliaanse regering heeft voldoende gedaan om iets aan ons standpunt als belegger te veranderen, maar het proces is wel bemoedigend. In de tussentijd zullen we in het belang van onze klanten handelen en druk blijven uitoefenen.

Bemoedigend is dat het bedrijfsleven in Brazilië ook positieve acties onderneemt. Het is duidelijk dat sommige Braziliaanse bedrijven zich bewust zijn van die druk en op zoek gaan naar innovatieve oplossingen. Zo heeft papier- en pulpbedrijf Suzano, een groep waarin wij beleggen, een interessante constructie bedacht om koolstofobligaties uit te geven. In essentie betekent dat dat als Suzano zijn uitstoot niet vermindert, het een hogere coupon zal moeten uitbetalen.